• nowe-1.jpg
  • nowe-3.jpg
  • nowe-5.jpg
  • nowe-10.jpg
  • nowe-14.jpg
  • nowe-22.jpg
  • nowe-23.jpg
  • nowe-25.jpg
  • nowe-27.jpg
  • nowe-28.jpg
  • nowe-31.jpg
  • nowe-37.jpg
  • nowe-38.jpg
  • nowe-41.jpg
  • nowe-43.jpg
  • nowe-45.jpg
  • nowe-48.jpg
  • super-foto-5.jpg
  • super-foto-6.jpg
  • super-foto-7.jpg

Image

Kaplica Majtrei we wschodniej części hali głównej mieści figury postaci wczesnego lamaizmu: Srong-bcan-sgam-po, K'ri-srong-lde-brcan i Ral-pa-czan oraz kilka rzeźb przedstawiających lamów- glosatorów, którzy walnie przyczynili się do rozwoju lamaizmu. W kaplicy na pierwszym piętrze ustawione są w niszach medytacyjnych figury szesnastu arhatów wokół Buddy Śakjamuniego. Kaplica ta symbolizuje relacje nauczyciel-uczeń, między Buddą, a indyjskimi mistrzami - arhatami, niosącymi prawdy wiary do ludu. Całość przedstawionych figur przypomina scena malowane na t'ang-kach.

Image

W kompleksie klasztornym w Gjance uwagę skupia budowla Kumbum, wielkiego czortenu na planie mandali. Jego wznoszenie rozpoczęto w 1414 roku, a ukończono po 10 latach. Od tego czasu był wielokrotnie restaurowany i obecnie jest zachowany w dobrym stanie. Podobnie jak inne stupy jest on kosmicznym symbolem świętej góry Meru i nirwany Buddy. Również jest to kosmiczne miejsce spotkań wszystkich buddów, bodhisattwów, bóstw inicjacji, opiekuńczych oraz bogiń, demonów i dakiń. Moc i oddziaływanie tego boskiego świata pozostaje niewidoczne, a próbą jego przedstawienia i uzmysłowienia człowiekowi są rzeźby i malowidła.

Image

Architektura stupy jest przemyślana i podporządkowana licznym i różnorodnym powiązaniom z kosmiczną nauką buddyzmu tantrycznego. Efektem jest dzieło stworzone z ducha religijności o doskonałej harmonii. Budowla ta uznawana jest za najznakomitsze dzieło sztuki tybetańskiej. Porywające jest wrażenie jedności w różnorodności.
Ta potężna dziewięciopiętrowa budowla w planie dzieli się na 22 części. Płaski fundament budowli symbolizuje lotos, na którym wznoszą się cztery piętra o jednakowej wysokości podzielone pionowo na dwadzieścia części mieszczące 68 kaplic. Fundament oraz każde z pięter zamknięte jest u góry podwójnym gzymsem z symbolami wadźry.

Image

W efekcie daje to dalszy podział poziomy doskonale współgrający z podziałem pionowym. Szóste piętro tej budowli jest kształtu okrągłego z czworgiem drzwi otwierających się na cztery strony świata. Wszystkie drzwi są ozdobione ornamentem i prowadzą one do czterech dalszych kaplic. Kaplice te poświęcone są tathagacie Wajroćanie, Wadźrasanie - Buddzie Pierwotnemu, Buddzie Śakjamuniemu i bogini Jum-cz'en-mo przedstawiającej mądrość Buddy.
Wewnątrz Kumbum królował ponad czterema najwyżej położonymi kaplicami symbolizującymi oś świata Wadźradhara - Budda Pierwotny, inkarnacja prapoczątku idei Buddy, a Buddzie Wajroćana poświęcona jest tylko jedna boczna kaplica. Do dnia dzisiejszego nie zachował się posąg Wadźradhary, głoszącego główne zasady duchowe buddyzmu tantrycznego - symbolu kosmosu we wszystkich jego przejawach lub innymi słowy symbol absolutu. Włoski badacz Tucci doliczył się 188 886 figur bogów w górnych kaplicach. Nad nimi znajduje się jeszcze jedno piętro z wymalowanymi oczami spoglądającymi w cztery strony świata oraz złoty baldachim.

Image

Cztery środki wyrazu świadomości ludzkiej człowieka - cielesność, duch, sfera uczuć oraz doktryna jako siła porządkująca czyli dharma symbolizują kaplice pierwszego piętra z licznymi rzeźbami i obrazami. Drugie piętro zgodnie z tą nauką symbolizuje cztery formy wyrzeczenia niezbędne do tego, aby wkroczyć na drogę oświecenia. Wyrazem mistycznej siły tantr, która wszystko przenika i jednoczy jest piętro trzecie. Pięciokrotnie stopniowane partie boczne, tak jak pięciopiętrowa część środkowa pod właściwą budowlą Kumbum z czterema kaplicami ze złotym zwieńczeniem odnosi się do pięciu Thagatów, od których wszystko się wywodzi i do których wszystko można sprowadzić.

Image

Wielkość całej budowli włączona jest w matematyczny system odniesień poprzez liczby o znaczeniu magicznym. Dziewięciu piędziom odpowiada dziewięć pięter budowli, a każda piędź z kolei ma po dwanaście szerokości palca. Wielkości te służyły tybetańskim artystom za schemat proporcji przy tworzeniu postaci człowieka. Tak więc przestrzenne proporcje stupy Kumbum odpowiadają wymiarami siedzącemu Buddzie w pozycji medytującej. Potwierdzenie tego znajduje się również w siedemdziesięciu dwóch kaplicach budowli. Promień cokołu Kumbum mierzy dziewięć razy dwadzieścia łokci, co według rachunku buddyjskiego jest pomnożeniem czasu i przestrzeni. Dziewięć oznacza magiczną cyfrę miary przestrzeni, dwanaście zaś odpowiednio do miesięcy i znaków zodiaku w ciągu roku - magiczna liczbę miary czasu.

Wokół głównej postaci Kumbum na licznych t'ang-kach znajduje się 108 postaci Buddy. Poprzez zachowanie tych szczególnych proporcji, liczb, wielkości i ilości zachowana została wymienność zjawisk i stosunków w boskim panteonie buddyzmu tantrycznego. Utrzymana została również zgodność z konstelacjami kosmicznymi, gdyż astrologia stanowi integralną część systemu odniesień buddyzmu tantrycznego.

Image

W czasie przemarszu wojsk brytyjskich w roku 1904 Gjance stanowiła silny punkt oporu Tybetańczyków. Brytyjczycy bardzo mocno ostrzelali miasto, siejąc zniszczenie, uszkadzając klasztory, zamek, domy mieszkalne. Nad miastem góruje majestatyczny zamek-twierdza. W jego częściowo odrestaurowanych wnętrzach urządzona jest wystawa obrazująca inwazję Brytyjczyków. Najeźdźcy grabili świątynie, klasztory, a zrabowane dobra do dnia dzisiejszego oglądać można w europejskich muzeach. Fakty te są oczywiście przemilczane i mało, kto z daje sobie z tego sprawę. Gjance od lat słynie w Tybecie z produkcji dywanów wełnianych. Mieszkańcom żyło się spokojnie i dostatnio. Do roku 1959 znakomita większość mieszkańców, liczącego wówczas 800 ludzi, miasta trudniła się tym rzemiosłem. Obecnie Gjance liczy około 20 tysięcy mieszkańców zatrudnionych głównie w rolnictwie.