W tym samym czasie co konfucjanizm powstał też drugi najważniejszy starochiński kierunek filozoficzny - taoizm. Za jego twórcę uważa się Laozi, Starego Mistrza. starszego nieco od Konfucjusza, lecz żyjącego współcześnie z nim. Przypisuje się mu autorstwo księgi "o drodze i cnocie", która jednak powstała prawdopodobnie dopiero w IV wieku p.n.e. i zawiera wykład taoistycznych idei. Nazwa wywodzi się od pojęcia "dao", droga, uważanego za wieczny i niezmienny prapoczątek wszystkiego, absolutną zasadę, która rządzi samą sobą tak jak światem i człowiekiem. "Dao", które można ująć w słowa, nie jest wiecznym i niezmiennym "dao"; pojęcie. które można nazwać, nie jest pojęciem wiecznym i niezmiennym" czytamy we wstępie do księgi "O drodze i cnocie". "Dao" nie przejawia się w skutek oddziaływania siłą. ale dzięki zasadzie "wuwei", czyli niedziałania, nieingerencji, ponieważ "mądry człowiek działa nie działając i naucza nie mówiąc".
Ideałem taoistycznego mędrca jest uwolnienie się od nalotu materialnej cywilizacji, powrót do społeczeństwa pierwotnego. zjednoczenie się z naturą, samotna medytacja na jej łonie. Siłą motoryczną ,,dao" jest sprzeczność, a przejście z jednego przeciwieństwa do drugiego jest zasadniczą właściwością natury i wszystkich rzeczy: byt rodzi się z niebytu, niepełne staje się pełnym, krzywe prostym. Ta żywiołowa dialektyka odnosi się też do społeczeństwa, a to choćby tezą, że największe straty poniesie ten. kto najwięcej zagarnął i zgromadził.
Najistotniej do rozwoju myśli taoistycznej przyczynił się Zhuangzi (około 380-320 p.n.e.), który twierdził, że skoro "dao" jest wszechobejmującą jednością, to wszelkie różnice oraz podziały są sztuczne, na przykład dobro i zło. prawda i nieprawda, byt i niebyt są jedynie przeciwieństwem jedno drugiego i że z absolutnego punktu widzenia są sobie równe.
"Jakże mogę wiedzieć, czy pragnienie życia nie jest tylko złudzeniem? Jakże mogę wiedzieć, czy lęk przed śmiercią nie jest tylko strachem dziecka, które zbłądziło i nie potrafi znaleźć drogi do domu?" - pisze Zhuangzi.
Względność możliwości poznania obiektywnej rzeczywistości wyraził w cytowanej opowiastce o śnie: otóż przyśniło mu się kiedyś, że jest szczęśliwym motylem, a kiedy obudził się, nie wiedział, czy to jemu, Zhuangzi, śniło się. że jest motylem, czy też motylowi śniło się, że jest Zhuangzi.
Taoistyczny mędrzec powinien być samotnym pielgrzymem zastanawiającym się nad biegiem natury i życia. Taoizm uważał zasady konfucjanizmu za przemoc. Potępiał prawa i rytuały, w których dopatrywał się inspiracji warstw rządzących. Na ironię zakrawa, że na przestrzeni wieków z taoizmu rozwinął się bardzo popularny tak zwany taoizm ludowy. Z dawnej religii ludowej przejął i rozwinął alchemię, czary i magię, cały panteon bóstw (znalazł się wśród nich także Laozi), geniuszy, duchów oraz okazałe obrzędy, które stały się pewnym typem uroczystości ludowych. Powstawało wiele taoistycznych świątyń i klasztorów, tworzyły się sekty, a od indywidualistycznego kontemplatywnego systemu filozoficznego oddzielił się taoizm religijny, który przemienił się w instytucję pod wieloma względami przypominającą kościół. Taoizm głosił pierwotnie jedność z ,,dao" i "wuwei" oraz niesprzeciwianie się.