• nowe-1.jpg
  • nowe-3.jpg
  • nowe-5.jpg
  • nowe-10.jpg
  • nowe-14.jpg
  • nowe-22.jpg
  • nowe-23.jpg
  • nowe-25.jpg
  • nowe-27.jpg
  • nowe-28.jpg
  • nowe-31.jpg
  • nowe-37.jpg
  • nowe-38.jpg
  • nowe-41.jpg
  • nowe-43.jpg
  • nowe-45.jpg
  • nowe-48.jpg
  • super-foto-5.jpg
  • super-foto-6.jpg
  • super-foto-7.jpg

Czorten (sanskr. stupa) to ?zbiornik ofiar" i w himalajskim świecie symbolizuje umysł Buddy.
W tradycji buddyjskiej, na znak uszanowania, czorten zawsze należy obchodzić od lewej strony.
Pierwsze stupy zostały zbudowane w Indiach i zawierały relikwie Buddy, które rozdzielono po jego śmierci. Stupy stały się miejscami kultu. We wszystkich himalajskich regionach wierni budowali i nadal budują tysiące czortenów, gdyż takie działanie uchodzi za cnotliwe. Czorteny są wznoszone dla uczczenia pamięci wielkich duchownych, by uzyskać zasługi dla zmarłego lub podporządkować sobie demony. Obejście czortenu dookoła wiąże się z uzyskaniem zasług.

Czorten składa się z pięciu części, a każda z nich symbolizuje coś innego: podstawa - ziemię, sklepienie wodę, trzynaście parasoli ogień, księżyc i słońce - powietrze, pinakiel - eter. Trzynaście parasoli oznacza również trzynaście stopni, po których należy się wspiąć, by osiągnąć Przebudzenie. Czorteny to na ogól pełne budowle, choć niektóre mają kształt bramy, a jeszcze inne zawierają kapliczki (Dungtse w Paro, Memoriał Czorten w Thimphu. Julej Namgjal Czorten w Punakha).

W Bhutanie czorteny są budowane w trzech stylach: w stylu nepalskim, w stylu tybetańskim, znajdziemy też czorteny kwadratowe. Budowanie czortenu wiąże się z pewnymi rytuałami i ceremoniami. Jednym z najważniejszych działań jest położenie wewnątrz, budowli ?drzewa życia" (kawałka drewna, na którym wyryto religijne formuły), a także rzeźb, książek i innych cennych przedmiotów. Dopiero potem dokonuje się końcowej konsekracji, zburzenie czortenu jest straszliwym świętokradztwem.


Mandala to kosmiczny i mistyczny diagram. W środku mandali znajduje się bóstwo, z którym wierny podczas medytacji powinien zjednoczyć się po przejściu różnych etapów wpisanych w mandalę. Każde bóstwo ma odrębną mandalę, a w ich tworzeniu specjalizują się niektórzy mnisi.
Najczęściej spotykane są dwuwymiarowe mandalę złożone z kół i kwadratów i wykonane na bawełnie (tangka) lub - w przypadku niektórych rytuałów z barwionego proszku. Istnieją także trójwymiarowe mandalę z pozłacanej miedzi, które kładzie się na ołtarzach. Czasem spotykamy nawet cale świątynie, które przybierają kształt madali. W środku ściany są całkowicie pokryte malowidłami, a przestrzeń między przedsionkiem a samą świątynią jest oddzielona filarami. Prawdopodobnie takie budynki to pierwsze architektoniczne formy religijne, a niektóre przetrwały wieki. Świątynie są utrzymywane przez zakrystiana, który może należeć do rodziny właściciela, jeżeli świątynia pozostaje w prywatnych rękach, lub być osobą oddelegowaną przez duchowieństwo państwowe, jeżeli świątynia jest własnością publiczną. Zazwyczaj w klasztorze czy forcie znajduje się kilka Iha-khangów.