• nowe-1.jpg
  • nowe-3.jpg
  • nowe-5.jpg
  • nowe-10.jpg
  • nowe-14.jpg
  • nowe-22.jpg
  • nowe-23.jpg
  • nowe-25.jpg
  • nowe-27.jpg
  • nowe-28.jpg
  • nowe-31.jpg
  • nowe-37.jpg
  • nowe-38.jpg
  • nowe-41.jpg
  • nowe-43.jpg
  • nowe-45.jpg
  • nowe-48.jpg
  • super-foto-5.jpg
  • super-foto-6.jpg
  • super-foto-7.jpg


Większość cech typowych dla fortów czy budowli religijnych spotkamy także w architekturze świeckiej. Pod koniec XIX wieku, kiedy w kraju zaczynał panować względny pokój oraz gdy seniorzy z Bumthangu zyskali wielką polityczną władzę, zaczęły pojawiać się pańskie siedziby. Budowa takich siedzib trwała przez okres rządów dwóch pierwszych monarchów. Były to obiekty bardzo zbliżone do twierdz: senior i jego rodzina mieszkali w budynku centralnym, który był otoczony dziedzińcem zamkniętym murami. Przy murach stały pomieszczenia dla służby. Jednak architektura tych siedzib nie była tak wymagająca, jak w przypadku dzongów, które pełniły funkcję obronną. Takie budowle zawierały wiele dekoracji drewnianych, a mury zewnętrzne posiadały nawet okna. Górne piętro budynku centralnego było zawsze przeznaczone na prywatną kaplicę. Taka izba zwana czoszam była ozdabiana malowidłami ściennymi, znajdowało się tutaj wiele rzeźb oraz książek religijnych niezbędnych do odprawiania rytuałów. Najbardziej charakterystycznymi przykładami takiej architektury są Łangduczoling. Domkhar, Prakar i Ogjenczoling w Bumthang, Kunga Rabten i Samdrupczoling na południu Trongsy oraz Gangtej w dolinie Paro.

Dzongi, siedziby seniorów i wszystkie ważniejsze świątynie są zbudowane z kamienia, natomiast domy mieszkańców miasteczek są wznoszone z różnych materiałów, w zależności od regionu. W Bhutanie zachodnim stosuje się glinobitkę, natomiast w części środkowej i wschodniej króluje kamień. W Bhutanie wschodnim plecionki z bambusa były tradycyjnie używane do budowy i służyły jako dachy niewielkich domów stojących na palach.


W całym kraju domy posiadają te same cechy charakterystyczne: są prostokątne i mają jedno bądź dwa piętra. Górne piętra są prawie w całości wykonane z drewna, a ich pomieszczenia są pokryte konstrukcją bambusową pokrywającą pobielony tynk. Dawniej konstrukcję drewnianą i tynk pozostawiano w stanie surowym, obecnie jednak coraz częściej się ją maluje i ozdabia różnymi motywami. Dawniej okna nie posiadały stałego zamknięcia. Czasem mocowano parawany z bambusa, które chroniły przed złymi warunkami pogodowymi, nie blokując dostępu słońca. Dzisiaj jednak szkło jest już powszechnie stosowane. W nocy okna są zamykane od wewnątrz przez, spuszczane żaluzje. Dach jest taki sam jak w przypadku pozostałych budynków, a przestrzeń między dachem płaskim a dwuspadowym jest wykorzystywana do suszenia warzyw czy mięsa oraz do składowania siana. W mieście takie pomieszczenie jest zamykane za pomocą plecionek z bambusa.

W budynkach wiejskich, których kiedyś nawet nie pobielano wapnem, na parterze, niezbyt jasnym ze względu na wąskie okna, znajduje się żywy inwentarz i zapasy. Na piętra można wejść przez drabinę wydrążoną w pniu drzewa. Jeżeli istnieje jakieś piętro pośrednie, może być wykorzystywane do składowania zapasów bądź jako mieszkanie dla służby czy dalekich krewnych. Górne piętro, bardzo jasne dzięki wielu oknom, jest zamieszkiwane przez rodzinę. Tutaj znajdują się pomieszczenia, które nie mają konkretnego przeznaczenia. z wyjątkiem latryny (jeżeli taka istnieje), kuchni (zadymionej i pokrytej sadzą, gdyż kominy tu nie istnieją) oraz małej prywatnej kapliczki, która służy czasem za pokój dla znamienitych gości lub duchownych.

Umeblowanie jest raczej skromne: kilka małych niskich stolików, materace, które w ciągu dnia są zwijane razem z kołdrami, ponadto dywany, pułki na i naczynia, żelazne kutry na ubrania, drewniany mebel służący za ołtarz w kaplicy oraz jedno lub dwa krosna tkackie. Dom wychodzi na dziedziniec, który jest czasem zadaszony i tworzy wówczas taras, na którym odbywa się wiele codziennych zajęć. Taki typ budynku wiejskiego spotyka się w całym kraju,  choć istnieją także pewne różnice w zależności od regionu.

W miastach domy mają taki sam układ, ale na parterze są wykute okna. Tutaj też znajduje się kuchnia, spiżarnia oraz pokoje dla służby. Te pomieszczenia są czasem przerabiane na małe sklepiki. Kuchnia i łazienka mogą także znajdować się w małej dobudówce na tyłach domu.
Piękno proporcji i dekoracji sprawia, że bhutański dom należy do jednego z najpiękniejszych przykładów architektury ludowej. Niestety w wielu miejscach wyłaniają się betonowe budowle i nawet ich dekoracje wykonane w stylu bhutańskim nie mogą zakryć ich brzydoty...