Ruanda była jednym z ostatnich regionów w Afryce, do których dotarła kolonizacja europejska. 1885 na kongresie w Berlinie obszar ten włączono do niemieckiej strefy wpływów (Niemiecka Afryka Wschodnia). Niemcy nie sprawowali władzy wprost, do administracji kraju wykorzystali miejscowych władców (bami) z plemienia Tutsi.
Obecny kształt terytorialny Ruanda zyskała pod rządami władców pasterskich plemion Tutsi, które w XV-XVII w. podporządkowały sobie rolnicze ludy Hutu. Kraj zorganizowany był jako monarchia, w której dominującą rolę odgrywała arystokracja feudalna wywodząca się z plemienia Tutsi.
Podczas I wojny światowej, w 1916, kraj zajęły wojska belgijskie. 1923 Liga Narodów przekazała Belgii Ruandę wraz z Urundi (dziś Burundi) w zarząd mandatowy. 1925 oba kraje połączono w jedną jednostkę administracyjną z Kongo Belgijskim. Belgowie przejęli po Niemcach sposób sprawowania władzy, opierając swe rządy na bami i arystokracji Tutsi.
1946 Ruanda-Urundi zyskało status terytorium powierniczego ONZ. 1952 z inicjatywy Belgów i ONZ powołano pierwsze lokalne organy przedstawicielskie, w których dominującą rolę przejęli przedstawiciele dyskryminowanej dotychczas większości z plemienia Hutu. Demokratyczna próba zmiany tradycyjnego porządku społecznego doprowadziła w latach 1959-1961 do wojny domowej, zakończonej zwycięstwem liczniejszych Hutu i ucieczką z kraju większości pokonanych Tutsi. Zwycięzcy dopuszczali się masowych masakr ludności Tutsi. W roku 1959, na trzy lata przed uzyskaniem niepodległości, stanowiące większość plemiona Hutu, zdetronizowały rządzącego wówczas krajem króla z plemienia Tutsi. W następnych latach tysiące Tutsi poniosło śmierć, a 150 000 zostało wypędzonych do krajów sąsiednich.
Potomkowie tych uchodźców uformowali grupy rebeliantów (Rwandyjski Front Patriotyczny), które w 1990 roku rozpoczęły wojnę domową. Wojna, oraz wstrząsy polityczne i ekonomiczne zaostrzyły konflikt etniczny, który osiągnął kulminację w kwietniu 1994 roku. W ludobójczych walkach zginęło wówczas 800 tys. Tutsi i znacznie mniej Hutu. Rebelianci Tutsi pokonali reżim Hutu i zakończyli ludobójcze walki w lipcu 1994 roku. Kraj opuściło wówczas 2 miliony Hutu, wielu w obawie przed karą ze strony Tutsi. Uchodźcy udali się do sąsiedniego Burundi, Tanzanii, Ugandy i Zairu (obecnei Kongo).
1962 Ruanda uzyskała niepodległość, proklamowano nową konstytucję, prezydentem wybrano przywódcę Ruchu Emancypacji Hutu (PARMEHUTU) G. Kayibandę. Zbrojna próba odzyskania władzy przez Tutsi w 1963 nie powiodła się, jej rezultatem były kolejne masakry, w których zginęło 12 tys. Tutsi, oraz masowa emigracja członków tego plemienia, szczególnie do Ugandy.